Zobowiązanie do powrotu

Szczegółowe objaśnienia

Decyzja o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu jest wydawana i wykonywana w ściśle określonych prawem przypadkach oraz wobec określonych kategorii cudzoziemców.

Brak jest możliwości wydania takiej decyzji wobec obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, Norwegii, Islandii, Lichtensteinu, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii – beneficjentów umowy wystąpienia Zjednoczonego Królestwa ze struktur UE oraz pewnych członków ich rodzin, którzy do nich dołączają lub z nimi przebywają na terytorium Polski. Adresatami takiej decyzji nie mogą być również m.in. członkowie misji dyplomatycznych i konsularnych państw obcych oraz obywatele tureccy, którzy nabyli uprawnienia na mocy decyzji nr 1/80 Rady Stowarzyszenia Republiki Tureckiej i EWG z dnia 19 września 1980r. w sprawie rozwoju Stowarzyszenia.

Decyzję o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu wydaje z urzędu właściwy komendant oddziału Straży Granicznej lub komendant placówki Straży Granicznej.

Podstawę zobowiązania cudzoziemca do powrotu stanowią okoliczności związane z:

  • przekroczeniem lub usiłowaniem przekroczenia granicy RP wbrew przepisom prawa,

  • nielegalnym pobytem na terytorium Polski,

  • wykonywaniem pracy lub prowadzeniem działalności gospodarczej niezgodnie z obowiązującymi przepisami,

  • brakiem środków finansowych niezbędnych do pokrycia kosztów pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podróży powrotnej do państwa pochodzenia lub zamieszkania albo tranzytu do państwa trzeciego, które udzieli pozwolenia na wjazd, i jednoczesnym niewskazaniu wiarygodnych źródeł uzyskania takich środków finansowych,

  • obowiązywaniu wpis danych cudzoziemca do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany,

  • figurowaniem danych cudzoziemca w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu, jeżeli cudzoziemiec przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach ruchu bezwizowego lub na podstawie wizy Schengen, z wyłączeniem wizy upoważniającej tylko do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i pobytu na tym terytorium,

  • wymogami obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub związane z interesem Rzeczypospolitej Polskiej,

  • karalnością cudzoziemca, wówczas, jeśli został skazany prawomocnym wyrokiem w Rzeczypospolitej Polskiej na karę pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu i istnieją podstawy do przeprowadzenia postępowania w sprawie przekazania go za granicę w celu wykonania orzeczonej wobec niego kary,

  • pobytem poza strefą przygraniczną, w której zgodnie z zezwoleniem na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego cudzoziemiec może przebywać, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej,

  • zagrożeniem, jakie jego dalszy pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie stanowił dla zdrowia publicznego (potwierdzonym przez badanie lekarskie) lub dla stosunków międzynarodowych innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej,

  • brakiem zgodności pomiędzy celem i warunkami pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z deklarowanymi, chyba że przepisy prawa dopuszczają ich zmianę,

  • wydaniem decyzji o odmowie nadania statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej, o uznaniu wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej za niedopuszczalny, o umorzeniu postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej lub decyzji o pozbawieniu go statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej - w sytuacji gdy cudzoziemiec nie opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie i przypadku, o których mowa w art. 299 ust. 6 pkt 1 lit. b, albo przebywa w strzeżonym ośrodku albo w areszcie dla cudzoziemców.

===============================================================================================

Pamiętaj!

  • Każda z wymienionych okoliczności może stanowić samodzielną podstawę do zobowiązania cudzoziemca do powrotu. Może także pozostawać w związku z innymi okolicznościami.

  • W określonych przypadkach, nawet pomimo istnienia podstaw do zobowiązania cudzoziemca do powrotu decyzji w tej sprawie się nie wydaje. Sprawdź, w jakiej sytuacji postępowania w sprawie zobowiązania cudzoziemca do powrotu nie wszczyna się, a jeśli zostało ono wszczęte umarza się.

===============================================================================================

Procedura odwoławcza

Organem wyższego stopnia w stosunku do komendanta oddziału lub placówki Straży Granicznej w sprawach zobowiązań do powrotu jest Komendant Główny Straży Granicznej.

Cudzoziemiec jest uprawniony do wniesienia do Komendanta Głównego Straży Granicznej. Odwołanie wnosi się na piśmie w terminie 7 dni od dnia jej doręczenia.

W postępowaniu odwoławczym Komendant Główny Straży Granicznej może:

  • uznać brak zasadności zobowiązania cudzoziemca do powrotu - wówczas uchyli zaskarżoną decyzję w całości i umorzy wszczęte przez SG postępowanie, wyjaśniając w uzasadnieniu przyczyny uchylenia decyzji, lub też uchyli decyzję w części dotyczącej odmowy udzielenia zgody na pobyt humanitarny lub zgody na pobyt tolerowany i udzieli jednej z wymienionych zgód;

  • stwierdzić, że niezbędne warunki, by uznać zasadność zobowiązania cudzoziemca do powrotu zostały spełnione – wówczas utrzyma w mocy skarżoną decyzję i szczegółowo wyjaśni swoje stanowisko (utrzymując zasadność zobowiązania może zmienić pewne elementy tej decyzji np. przedłużyć termin przewidziany dla dobrowolnego powrotu lub zmodyfikować termin właściwy dla ponownego wjazdu);

  • stwierdzić, że decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie i przeprowadzić samodzielnie postępowanie wyjaśniające w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy lub przekazać akta sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, zlecając przeprowadzenie określonych czynności postępowania uzupełniającego.

Przejdź do zakładki: „Środki zaskarżenia” oraz do zakładki „Najczęściej popełniane błędy”, aby zapoznać się z bardziej szczegółowym objaśnieniem dotyczącym procedury odwoławczej.

===============================================================================================

Skutki wydania decyzji o zobowiązaniu do powrotu

a. Termin dobrowolnego powrotu

  • W decyzji o zobowiązaniu do powrotu może zostać określony termin dobrowolnego powrotu, który wynosi od 15 do 30 dni i liczony jest od dnia doręczenia decyzji. W przypadku wydania tego rodzaju decyzji cudzoziemiec ma obowiązek opuszczenia terytorium Polski w terminie w niej wskazanym – należy zastrzec, że wyjazd do innego państwa członkowskiego UE/państwa obszaru Schengen nie stanowi wykonania takiej decyzji. Jeśli w decyzji został określony termin dla dobrowolnego powrotu wówczas cudzoziemiec ma możliwość skorzystania z pomocy w dobrowolnym powrocie (wiąże się to m.in. z możliwością pokrycia kosztów podróży, opłat administracyjnych związanych z uzyskaniem dokumentu podróży oraz niezbędnych wiz i zezwoleń, kosztów wyżywienia w podróży, jak też kosztów opieki medycznej).

  • Termin dobrowolnego powrotu nie jest określany w każdym przypadku. Jeśli m.in. istnieje ryzyko ucieczki lub jeśli wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, decyzja ws. powrotu wykonywana jest przymusowo, a cudzoziemiec samodzielnie lub gwarant pokrycia kosztów jego pobytu w Polsce (osoba zapraszająca lub podmiot powierzający wykonywanie pracy lub jednostka naukowa, która przyjęcia cudzoziemca do projektu badawczego) zostanie obciążony kosztami jej wykonania.

  • Jeżeli termin dobrowolnego powrotu określony w decyzji o zobowiązaniu do powrotu wydanej wobec obywatela Ukrainy, przypada w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. (tj. ostatni dzień pozwalający na dobrowolny powrót przypada po tej dacie), termin ten ulega on przedłużeniu z mocy prawa o okres 18 miesięcy. W okresie, na który termin został przedłużony, nie stosuje się podstaw do odmowy wszczęcia postępowań w sprawach udzielenia zezwoleń pobytowych, co oznacza, że obywatel Ukrainy może w tym terminie wystąpić z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały oraz zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej.

b. Zakaz ponownego wjazdu

  • Decyzja o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu zawiera także zakaz ponownego wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i innych państw obszaru Schengen. Okres ten wynosi od 6 miesięcy do 5 lat, w zależności od okoliczności, które były podstawą wydania decyzji.

  • Zakaz ten może zostać cofnięty na wniosek cudzoziemca w ramach właściwej procedury (Więcej w zakładce: Zakaz ponownego wjazdu).

c. Inne skutki wydania decyzji (m.in.):

  • W dniu, w którym wydana decyzja o zobowiązaniu do powrotu staje się ostateczna, z mocy prawa (tj. automatycznie, bez konieczności wydawania dodatkowych decyzji) następuje unieważnienie wizy krajowej, wygaśnięcie posiadanego przez cudzoziemca zezwolenia na pobyt czasowy oraz zezwolenia na pracę.

  • Jeżeli decyzja o zobowiązaniu do powrotu została wydana w związku z naruszeniem zasad pobytu w Polsce na podstawie zezwolenia na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego, w dniu w którym decyzja ta stanie się ostateczna z mocy prawa nastąpi unieważnienie posiadanego zezwolenia na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego.

===============================================================================================

Pamiętaj!

===============================================================================================

Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipisicing elit. Voluptatum sed necessitatibus in voluptas, laboriosam adipisci aliquam earum libero sapiente